Afgelopen zondag 13 juli 2025 is het hoofdstation Groningen weer open gegaan voor reizigers en treinen na een grondige verbouwing. Ruim 2 maanden reden er geen treinen van en naar het hoofdstation omdat werkelijk alles flink op de schop is gegaan. Vanuit de organisatie Gehoord en Gezien zijn we met een aantal deelnemers, begeleiders en vrijwilliger een kijkje wezen nemen op het vernieuwde hoofdstation van Groningen. Gewoon puur om even te kijken hoe het er nu bij ligt, geen bijbedoelingen of wat dan ook, pure nieuwsgierigheid.

We kwamen via het busstation, dat is nog het vertrouwde busstation zoals ik het 6 jaar geleden heb leren kennen toen ik voor het eerst naar Groningen kwam om mijn vriendin Bianca te bezoeken, een plek waar ik sindsdien regelmatig kwam, totdat ik zelf in Groningen kwam wonen (morgen 3 jaar geleden). Het busstation is opgedeeld in veel perrons met de letters A tot Z. Dit was meteen even een kans om de begeleiders even uit te leggen hoe wij blinden en slechtzienden onze weg kunnen vinden op zo'n groot busstation. Er loopt een lange geleidelijn langs alle perrons en bij elke kruising of afslag heb je een rubberen tegel, maar dit kan ook een tegel met nopjes zijn, zodat je kunt voelen dat er 1 of meerdere afslagen zijn. De bedoeling is dan dat je met je taststok even gaat zoeken welke kanten je op kunt. In dit geval zijn de meeste afslagen rechtsaf.

Er zijn verschillende manieren om te weten waar je je precies bevindt, zo kun je alle afslagen gaan tellen, of je kunt aan de rechterkant op zoek gaan naar een paaltje naast de geleidelijn, daar staat een grote voelbare letter op en daaronder staat in Braille "Perron T", de grote voelbare letter is ook een T, dus je kunt het op allerlei manieren voelen en zien, ideaal dus. Als je toevallig perron T moet hebben, moet je recht oversteken en daarbij natuurlijk wel heel goed opletten of er geen bus aan komt rijden. Met die elektrische bussen van tegenwoordig is dat wel een dingetje, helemaal als je niet goed kunt horen, die bussen hoor je dus niet aankomen, dus dan is het eigenlijk een beetje op goed geluk oversteken.

Heb je vervolgens levend de overkant gehaald sta je op het juiste perron, in dit geval Perron T. Daar ligt ergens weer een zwarte rubberen tegel, zodat je weet waar je het beste kunt staan. De bus zal dan bij jou gaan stoppen als je je stok duidelijk laat zien, je mag dan vaak als eerste in gaan stappen en inchecken. Ook kun je de chauffeur nog even ter bevestiging vragen of je de juiste bus hebt.

Er moet ook ergens op het busstation een paal of zuil staan waar je informatie kunt krijgen over welk perron je moet hebben voor welke bus, maar die paal of zuil hebben we niet zo snel kunnen vinden, maar dat geloven we wel, we besloten naar het hoofdstation te gaan.

Eenmaal op de geleidelijn naar het hoofdstation voelde het al weer vertrouwd, dit was onveranderd, de geleidelijn ligt pal naast de fietsenstalling en mensen hebben nog weleens de neiging om hun fiets daar op de lijn te parkeren of gewoon achteloos neergooien. Lekker dan als je blind bent, dan struikel je daar dus over. Zo kwamen Bianca en ik dus ooit eens een liggende fiets tegen die midden op de lijn lag. We hebben dit toen gemeld en even later was deze met een ketting aan het hek van de fietsenstalling vastgemaakt met een grote rode kaart erop geplakt. Als degene zijn of haar fiets terugwilde, moest ie eerst een fikse boete betalen voordat de fiets zou worden teruggegeven. Vandaag was de geleidelijn vrij van obstakels gelukkig.

Er is nu een grote tunnel onder het station door gebouwd om naar alle perrons te kunnen gaan, we besloten om met de lift naar beneden te gaan. Daar viel ons al het eerste op, geen voelbare merktekens in en om de lift. Goed moeilijk is het niet, er waren maar 2 knoppen, 0 en -1, maar toch is het wel zo handig als dat beter voelbaar en zichtbaar werd aangegeven.

Beneden in de tunnel die vrij breed is, je moet tenslotte een hele stroom van mensen kunnen verwerken in korte tijd als er een trein leegloopt. Aan de linkerkant vonden we een geleidelijn die stopte en ineens naar rechts ging, er was geen voelbare waarschuwingstegel, de lijn hield gewoon op. Na even zoeken met de stok vond ik een afslag naar rechts en volgde deze. Dan een T splitsing, dus je kunt links of rechts, we besloten om naar links te gaan. Dan weer een afslag die leidt naar een trap. Goed, welk perron is dit dan? Dat was nergens voelbaar, misschien moet dat nog aangebracht worden? Gelukkig heb ik nog wat zicht, en ik kon nog maar net de cijfers boven op de grote borden lezen en daar hield het ook wel mee op. Ik kon niet lezen waar die trein naartoe ging. Daar is dan de app "Perronwijzer" van de NS heel handig voor, die kan je dat precies vertellen, maar het moet ook zonder app duidelijk zijn vind ik. We besloten verder te gaan.

Aan het einde van de tunnel zagen we werklei bezig om een afzetting te maken en een tijdelijke geleidelijn aan te leggen. Dat vind ik wel heel netjes, want dat voorkomt dat we een mogelijke afgrond in storten of ergens tegenaan knallen. De originele lijn hield gewoon op. Net na die tijdelijke lijn lag een afvoerrooster diedwars door de lijn liep. Als je niets kunt zien kun je misschien denken, he een afslag, want je voelt het verschil niet. Beetje slordig dit.

We raakten aan de praat met de werklui en deelden onze bevindingen dat er een aantal zaken niet helemaal duidelijk waren en gewoon niet klopten en zeer verwarrend waren. Ze luisterden aandachtig en stelden vragen. Vervolgens moest ik de tijdelijke lijn volgen, die leidde naar een grote brede trap. Eenmaal bij de trap ging de lijn over in een fietsgoot. Als je niets kunt zien denk je meteen he dit klopt niet, wat is dit nu weer? Het maakt een raar metaalachtig geluid en de stok schiet meteen omhoog zo de goot in. Vlak voor de goot ging de geleidelijn 1 tegel naar rechts, maar dat werd niet opgepikt door de stok, die ging gewoon rechtdoor de goot in.

De werklui vroegen of ze mij mochten filmen om alles duidelijker te maken. Natuurlijk heb ik daar geen problemen mee, als dit bijdraagt om het voor de doelgroep te kunnen verbeteren. Dus weer een stukje teruglopen en weer naar de trap toelopen, dit keer werd ik gefilmd, liet de stok weer in de goot schieten en was een beetje onhandig op zoek naar een uitweg. Naast de goot voelde ik nog een stukje lijn wat stopte tegen de traptree. Oke volgens mij is hier ergens een trap, dus ga je zoeken hoe hoog de trede is, even scannen is het wel een trede? Ja zo voelde het wel, want na 30 a 40cm tikte de bal weer tegen iets aan. Ja dit is een trap. Meestal is er ergens ook een trapleuning te vinden en die vond ik al snel. Met de stok in de rechterhand en de trapleuning in de linkerhand al aftastend en voorzichtig naar boven, waarbij je de bel iets boven de grond houdt en deze tegen de traptreden aan laat tikken. Zo kun je voelen of je al boven bent, want dan zwiept de bal door. Gauw de bal weer op de grond en zoeken naar een geleidelijn of een markering. Ah een stukje lijn, wat vervolgens weer snel stopte tegen een trede. Ah een tussenstukje. Weer het ritueel herhalend en zo bleef het doorgaan tot ik helemaal boven was. Oke dat was best wel een grote trap.

Eenmaal boven meteen aan de werklui laten zien dat er geen merktekens op de trapleuning waren. We besloten nog even de checken bij een leuning bij een van de perrons, dus we moesten weer helemaal naar beneden. In dit geval de trapleuning in de rechterhand, stok in de linker gebruiken als peilstok. Eenmaal beneden liepen we naar perron 2 - 3 en ik voelde aan de trapleuningen of ik markeringen kon vinden, ook niets, wel voelde ik wat gaten, dus ik vermoed dat die dingen er nog op geschroefd moeten worden. Ook was deze leuning volgens mij nog niet geverfd, hij voelde anders aan dan de leuning van de grote trap.

We bleven nog even staan en praten en toen gingen de werklui weer weg. Ik hoop alleen dat er iets mee gedaan wordt, zodat het voor onze doelgroep straks weer gemakkelijk wordt om zelfstandig door het station van Groningen te kunnen navigeren.

Eigenlijk zou dit een taak moeten zijn van de oogvereniging, dat zij er op toezien dat alles correct loopt wat betreft de voorzieningen voor blinden en slechtzienden. Allereerst door heldere en duidelijke voorlichting te geven over hoe het systeem achter de geleidelijnen in elkaar zit, wanneer en waar je welke materialen gebruikt om dingen aan te geven zoals een afslag of een einde van de lijn. Ik heb het idee of idereen maar wat doet en dat er juist daarom veel verwarring ontstaat. Dit zou eigenlijk een standaard moeten zijn die wereldwijd gebruikt kan worden, gewoon 1 systeem, lekker duidelijk, want het gaat tenslottel wel om onze veiligheid.

Ik ben ooit bijna eens van een perron afgevallen omdat de lijn ophield zonder waarschuwingstegel, het was dat mijn stok ineens een flink stuk naar beneden schoot en me waarschuwde. Gelukkig kwam dit niet uit op een spoor, maar het was gewoon einde perron zonder hek.

Als laatste hebben we nog een roltrap genomen om deze ook maar even uit te proberen. Voor mij zijn roltrappen geen probleem, je moet ze gewoon voorzichtig benaderen, de leuningen beetpakken en je evenwicht bewaren, goed kunnen vertouwen op je reflexen en reactievermogen. Dat zit bij mij wel goed, soms weleens te goed. Eraf stappen is meestal wel een klein dingetje. 1 voet een klein eindje boven de grond laten zweven en iets naar voren. Zodra je iets voelt verplaats je je gewicht naar dat been en je hebt weer vaste grond onder je, pas dan laat je de leuning los. Het klinkt simpel, ik weet het, maar het vergt wel wat oefening en vooral niet bang zijn, angst is je grootste vijand, zeker op een roltrap.

Al met al vond ik het wel een geslaagde ochtend, eris naar ons geluisterd en nu maar afwachten of er iets mee gedaan wordt. Met een paar maanden maar weer eens gaan kijken hoe het geheel er dan bij ligt, ik ben heel benieuwd.